“De wereld is zoals ik mij die voorstel” (Schopenhauer)
Laatst werd Op1 bij NPO uitgezonden vanuit het Utrechts Medisch Centrum. Specialisten, IC-artsen en IC-verpleegkundigen vertelden over hun ervaringen en de sfeer op hun werk. Ik vond het indrukwekkend. Daartoe droeg zeker bij het enthousiasme van de verpleegkundigen die met alles wat in hun vermogen ligt de corona slachtoffers zo goed en kwaad als het kan helpen. Ondanks de druk blijven ze hun moeilijke werk doen. Het is zo langzamerhand wel bekend, maar het werd nog maar eens bevestigd, dat het overgrote deel van de mensen die vanwege corona op de IC belanden niet gevaccineerd is. Dat neemt niet weg dat het aantal gevaccineerden met ‘onderliggend lijden’ dat op de IC terecht komt, toeneemt. De opgebouwde weerstand tegen het virus neemt af en het aantal gevaccineerden stijgt. Maar of iemand nu wel of niet gevaccineerd is, de verpleegkundigen doen er alles aan om ze bij te staan en om ze door deze crisis in hun leven heen te slepen.
De corona-maatregelen hebben dan ook als doel de druk op de zorg op te vangen door het aantal besmette niet-gevaccineerden zoveel mogelijk te verkleinen.
Als iedereen nou graag op de IC wil liggen en liefst tegelijk met familie en vrienden, dan zouden we het aantal IC-bedden natuurlijk moeten uitbreiden. Nu is de roep om meer IC-bedden een kul-argument tegen de corona-maatregelen die onze vrijheden inperken.
Pandemieontkenners zoals het ‘malin génie’ Baudet zullen de uitzending ongetwijfeld zien als een onderdeel van de Propagandamachine van de regering die wordt aangestuurd door Hogere Machten, influencers uit parallelle werelden waar het domme volk dat zich laat prikken geen weet van heeft, omdat het immers reeds geïndoctrineerd is.
Wie, zoals ik, al eens in een ziekenhuis heeft gelegen en kennis heeft gemaakt met de empathie en liefdevolle zorg van de verpleging nadat hij door in de haast opgetrommelde medische experts voor de poort van de dood is weggesleept, die zou willen dat deze ontkenners zelf ooit nog eens op de IC terecht komen nadat ze door corona besmet zijn. Niet omdat ik ze de ellende en de angst van de ademnood gun, maar omdat ik ze de ervaring toewens van de niet te betwijfelen realiteit van de pijn, van de liefdevolle zorg en het vakmanschap waarmee ze in het ziekenhuis worden omringd.
Een opmerking van een IC-verpleegkundige die me het meest bijbleef kwam van een patiënt die terugkwam van de IC op de verpleegafdeling en die haar vertelde dat hij niet gevaccineerd was. Waarom niet? had ze hem gevraagd. Waarop de patiënt zei: “ik was er nog niet aan toe gekomen”.
“Ik was er nog niet aan toe gekomen“
Wat voor mensen zijn het eigenlijk, dacht ik toen, die nog steeds niet gevaccineerd zijn en die er (indirect) voor zorgen dat we, omdat de ziekenhuizen het niet aan kunnen en we niemand de nodige zorg willen onthouden, ons bedrijf naar de knoppen helpt en onze samenleving plat legt?
Dat zijn mensen
die bang zijn voor de prik, vanwege vermeende lange termijn neveneffecten.
die “er nog geen tijd voor hebben gehad”
die denken dat ze er “groene uitslag van krijgen” zoals één van de virologen in de uitzending het noemde. Onder hen mensen die zich wel laten volspuiten met botox, of hun huid versieren met tattoos.
die zwanger zijn en denken dat het slecht is voor de ongeborene. De ervaring leert dat zwangere vrouwen een verhoogd risico lopen en dat vaccinatie geen nadelige invloed heeft op de ongeborene.
die hier pas komen kijken en de taal en de cultuur niet kennen, immigranten, die opgesloten zitten tussen de barakken en de wapperende tentdoeken van de COA en door autochtonen genegeerd worden alsof ze de pest hebben.
die, zoals Arie den Ouden en zijn volgelingen op de Bible Belt, de dag prijzen dat ze door De Heer worden uitverkoren en getroffen door het virus op de IC terechtkomen aan de beademing zodat ze kunnen bewijzen hoe sterk hun geloof in het Opperwezen is. Het goede van ziek worden is dat je ervan leert inzien wat het leven waard is, zei SGP-leider Arie den Ouden onlangs nog. Dat moet de mens dus niet proberen te voorkomen. Ook al kost genezen van de ziekte minstens 14 dagen op de IC.
die filosofie of rechten hebben gestudeerd en een beroep doen op De Vrijheid en De Grondwet. Ze zijn ergens in hun studie blijven steken en houden er een vals, want subjectief en abstract, idee van vrijheid op na. Ik raad ze aan nog eens een degelijk boek (De Ethica Nicomachea, Aristoteles, bijvoorbeeld) of een degelijk artikel te bestuderen. En zich niet te beperken tot het lezen van de historische verhalen van De Dijn. Hegel noemde het door deze filosofen ingenomen standpunt van de abstracte subjectieve vrijheid ‘het centrale standpunt en de ziekte van deze tijd’ die zich kenmerkt door de ‘ontbinding van elk respect voor het in zeden voorhanden objectieve’. (Grundlinien, par. 138). Twee eeuwen, menige revolutie en twee wereldoorlogen later zijn de Leidse studenten niet verder gekomen dan dit standpunt van de abstract individuele vrijheid. Ik kan ook het artikel Vrijheid en Noodzakelijkheid van de Amsterdamse antropoloog en filosoof Jan Hollak van harte aanbevelen. Want: “La liberté est donc un fait et, parmis les faits, que l’on constate, il n’est pas de plus clair.” (Bergson) en “a little learning is a dangerous thing” (Hardy).
die denken dat vanwege het feit dat ze een of andere chronische kwaal hebben niet tegen het vaccin kunnen. Misschien kunnen ze de weg naar de huisarts niet vinden of zijn ze er ‘nog niet aan toe gekomen’ deze te raadplegen.
die er voor hebben gekozen het bestaan van de pandemie te ontkennen. Daaronder ‘influencers’ als Doutzen Kroes. Ze willen de angst voor de dood niet en ontkennen daarom het bestaan van de dreiging. Ze hangen complottheorieën aan en fantaseren verhalen en vijandbeelden als alternatief voor de werkelijkheid zoals die hun door de ‘ondraaglijke beelden’ van het nieuws wordt voorgeschoteld. De wereld is zoals ik mij die wil voorstellen. Dit mag en kan niet zo zijn! Ik wil dit niet, daarom is het er niet.
Her RIVM onderzoekt in Nederland hoe mensen staan tegenover vaccinatie tegen het corona-virus. Dat gebeurt in een cohortstudie waarbij de leden van een groep mensen gedurende een periode meerdere keren (tot nu toe 17 keer, eind november 2021) een vragenlijst invult. Deze groep, die niet steeds uit dezelfde mensen bestaat, er kunnen nieuwe instromers zijn en mensen zijn die stoppen met deelname, is volgens RIVM niet helemaal representatief voor alle Nederlanders. Het percentage gevaccineerden in de groep is hoger dan in Nederland. In deze groep van een kleine 50.000 mensen zitten relatief meer vrouwen (65%) en meer hoger opgeleiden dan gemiddeld in Nederland.
Uit het RIVM onderzoek blijkt dat in meetronde 17 95% van de deelnemers voldoende beschermd is tegen het coronavirus. 1% van de deelnemers twijfelt nog of zij zich willen laten vaccineren. Opmerkelijk is dat van de deelnemers die zich niet hebben laten vaccineren (4%) hiervoor als voornaamste redenen opgeven dat zij zich onder druk gezet voelen om zich te laten vaccineren (88%) of ze maken zich zorgen over mogelijke langetermijneffecten van de vaccinatie (87%). Van de deelnemers die zich niet hebben laten vaccineren, wil 54% dit zeker ook niet in de toekomst.” (zie RIVM Gedragsonderzoek)
“Nog niet aan toe gekomen”
Het gaat dus om een zeer diverse groep mensen, de ongevaccineerden. De politici en anderen die tegen corona-maatregelen zijn (Caroline van der Plas, Thierry Baudet, Kees van der Staaij), omdat die deze mensen als groep zouden uitsluiten van de samenleving, doen vaak voorkomen alsof het om mensen gaat die hun ideeën zouden delen. Alsof ze allemaal een gefundeerd beroep zouden doen op het individuele vrijheidsideaal of op Gods wil. Niets is minder waar. Deze “politici” en influencers zijn er op uit zichzelf als leider van een deel van de samenleving te positioneren en tegen een tweedeling van de samenleving te vechten. Het tegendeel is echter het geval.
Dat partijen als SGP en CU zich in het debat mengen lijkt sowieso in strijd met hun geloof in de Heer, evenals iedere andere vorm van inmenging in de gang van zaken hier beneden. Waarom laten ze God niet gewoon zijn goddelijke wil uitvoeren?
Wat te doen?
Gezien het bovenstaande stel ik voor dat de regering nu doorpakt en de mensen die (om niet-medische redenen) nog niet gevaccineerd zijn de keuze te bieden. Roep iedereen op zich nu te laten vaccineren. Via alle media, amber alert, etc. zodat zelfs de lui die onder een steen liggen het niet kan ontgaan. Wie zich dan nog niet heeft gemeld, die wordt geacht vrijwillig af te zien van ziekenhuis-opname wanneer hij of zij onverhoopt door corona ziek wordt.
Daarmee vervalt de reden voor wat voor vorm van lockdown ook, want de IC-capaciteit hoeft niet benut te worden voor ongevaccineerde coronagevallen (uitgezonderd degenen die om medische redenen niet voor een vaccin in aanmerking komen).
Het zou toch al te dol zijn om ter voorkoming van een tweedeling in de samenleving de breukgetallen maar af te schaffen! Of het rijbewijs. Omdat je anders die mensen die hun schooldiploma of rijbewijs niet kunnen halen apart zet omdat ze niet tot bepaalde vervolgopleidingen worden toegelaten of niet mogen deelnemen aan het verkeer.
Mogen we in onze gemedicaliseerde samenleving van de mensen vragen om hun gezond verstand te gebruiken? En als ze dat niet kunnen zich maar neer te leggen bij diegenen die de zorg voor hun welzijn op zich hebben genomen?
Mijn voorstel vraagt van de medici en verpleegkundigen misschien wel het meest. Namelijk om soms af te zien van medische of verpleegkundige hulp. Maar als de mens er nu zelf in vrijheid voor kiest en het risico neemt dat hij/zij op de IC terecht komt wegens corona. Moet je dat dan niet respecteren? Omwille van de vrije keuze waar deze mens zelf zo prat op gaat.
Ik denk het wel.
Het alternatief is dat de medici en de samenleving zich blijven laten chanteren door hen die zich niet laten vaccineren. Uit nalatigheid of voor hun eigen abstracte vrijheidsideaal.
We kennen de reactie van de moeder die er maar niet toe kan komen haar kind te straffen wanneer deze het weer eens te bont maakt. “Het blijft toch je kind.”
Maar zelfs mensen als Thierry Baudet moeten eens volwassen worden en leren inzien dat vrijheid meer is dan altijd je zin krijgen.
Nu Code Zwart dreigt en de pandemie zowel op de grenzen van de zorg als op de begrensde mogelijkheden van wetenschap en (medische) technologie heeft gewezen, dringt de vraag zich meer en meer op wat de doelstellingen van de geneeskunst zijn. Het is niet aan de geneeskunde zelf die te bepalen.
Toen Descartes zijn nieuwe methode van de wetenschap had ontdekt wilde hij deze inzetten voor het vergroten van medische kennis. Met als primair doel: de lengte van een mensenleven te vergroten. Inmiddels telt niet alleen de lengte van een mensenleven, maar ook de kwaliteit ervan. Die kwaliteit wordt niet vergroot door de angst voor ziekte en dood. Anderzijds moet de angst voor ziekte en dood niet tot ontkenning leiden voor de bedreigingen ervan.
Je kunt het leven niet stilleggen om het leven te verlengen.
De kunst is het vinden van het redelijke midden tussen deze beide uitersten, tussen kwantiteit en kwaliteit.
Hoe om te gaan met de angstigen?
In een blog op Bij Nader Inzien vraagt filosofe Josette Daemen ons om ons werkelijk te verplaatsen “in de jonge vrouw die écht doodsangst heeft voor de mogelijke bijwerkingen van het vaccin; in de oude man die oprecht denkt dat hij interfereert met het plan dat God voor hem heeft als hij zich laat vaccineren; ja zelfs in de complotdenker die serieus vreest dat hij door vaccinatie van een microchip wordt voorzien waarmee een kwade elite zijn leven kan controleren. Om te begrijpen dat het voor hen misschien wel helemaal niet voelt alsof ze een keus hebben. En om ook in die mensen, met hun zorgen en overtuigingen en angsten die misschien onterecht zijn maar toch niet onmenselijk – om ook in hen de mens te blijven zien.”
Moeten we het schip keren omdat er iemand aan boord is die vreest dat we aan de rand van de aarde komen en er af zullen vallen? Ik denk dat het behandelen van mensen die angstig zijn en er waandenkbeelden op na houden voort moet komen uit het feit dat we hen als mens blijven zien. Natuurlijk moeten we met mensen die angstig zijn of er waanbeelden op na houden rekening houden. Maar om voor deze zonderlingen het schip te keren, dat lijkt me niet de juiste oplossing. Niet overboord gooien, maar behandelen en verder varen. In de hoop dat ze het licht zien aan het eind van de tunnel.
Naschrift 20-12-2021
Nieuwe lock-down vanaf 20 december 2021
Inmiddels is de wereld in de ban van een nieuwe variant van het corona-virus: omicron. Deze zou veel besmettelijker zijn dan de vorige varianten (zoals delta) waartegen de meeste Nederlanders ingeënt zijn. Het is nog te pril om te kunnen voorspellen wat omicron betekent voor de ziekenhuisopnames. Het RIVM rekent verschillende modellen door. Het OMT heeft mede op basis daarvan de regering geadviseerd een lock-down in te stellen. De demissionaire regering heeft dit advies overgenomen. Dit betekent dat niet-essentiële winkels en diensten en evenementen gesloten zijn.
Inmiddels is duidelijk dat de bescherming door vaccinatie geleidelijk aan zodanig afneemt dat een ‘booster-campagne’ nodig is. Iedereen vanaf 18 jaar wordt geadviseerd een derde vaccinatie te halen.De verwachting is dat je dan ook beter beschermd bent tegen ernstige ziekte door de nieuwe omicron variant.
